Bạn có bao giờ tưởng tượng mình có thể trồng đậu đen tại nhà không? Đậu đen không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày. Hãy cùng camnangnuoitrong tìm hiểu cách trồng đậu đen tại nhà, đơn giản nhưng hiệu quả cao.
Chuẩn bị trước khi trồng
Với các loại cây họ đậu như đậu đen, bạn có thể trồng chúng vào bất kỳ tháng nào trong năm.
Tuy nhiên, để cây phát triển khỏe mạnh và hạn chế sâu bệnh, nên trồng chúng vào những tháng thích hợp sau đây: tháng 2 – tháng 6, tháng 11, tháng 12.
Lựa hạt giống
Hạt giống chất lượng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển khỏe mạnh của cây. Để chọn được hạt giống tốt, hãy lựa chọn những hạt to, chắc, mẩy, bóng, vỏ mịn, không xước và hạt đều nhau.
Những loại hạt đáp ứng những yêu cầu trên thường có tỷ lệ nảy mầm lên tới 80%. Các loại hạt có vỏ mỏng có thể được gieo trực tiếp xuống đất mà không cần trước đó ngâm nước.
Trồng giống đậu đen trắng lòng và đậu đen xanh lòng là rất phổ biến tại các tỉnh Tây Nguyên và Duyên Hải Nam Trung Bộ của nước ta. Trong số đó, giống đậu đen Gia Lai và giống đậu đen Bình Định được đánh giá là ngon nhất.
Thường thì, các giống đậu đen mất khoảng thời gian 80 – 90 ngày để sinh trưởng.
Tiến hành chọn và làm đất
Đậu đen là một loại cây dễ trồng và không kén đất. Tuy nhiên, để cây phát triển tốt và đạt năng suất hạt cao, đất trồng cần đáp ứng một số yêu cầu như đất tơi xốp, không bị khô cứng, chai sạn nhưng cũng không quá ẩm ướt. Đất tốt nhất là loại đất tơi xốp, có khả năng thoát nước tốt, không bị ngập úng hay chua phèn.
- Trước khi gieo hạt, bạn cần làm sạch cỏ dại, sau đó cày xới đất để phơi khô. Đập nhỏ đất và nhặt sạch cỏ và đá cục.
- Sau khi chuẩn bị đất, bạn tiến hành tạo luống trồng. Luống trồng nên có chiều rộng khoảng 1,2 – 1,5m, cao chừng 35cm và khoảng cách giữa các luống khoảng 25cm, tùy thuộc vào diện tích đất rộng.
- Tiếp theo, bạn cần làm rạch trên luống. Sau đó, rải một lớp phân bón lót với tro hoặc phân chuồng lên trên rạch. Gieo hạt giống vào các rạch rồi lấp một lớp đất mỏng lên trên.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây đậu đen tại nhà hiệu quả
Thực hiện gieo
Ở mỗi vị trí, gieo khoảng 2-3 hạt đậu và sau đó phủ lên một lớp đất mỏng. Sử dụng phơi phủ để tiếp tục che phủ lên trên. Tưới nước ngay sau đó và đảm bảo cung cấp lượng nước thường xuyên mỗi ngày để giúp cây nảy mầm nhanh chóng.
Ngoài việc gieo hạt trên luống chính, hãy gieo thêm hạt dự phòng trên những vùng đất nhỏ. Khi cây đã mọc hai lá mầm, bạn có thể kiểm tra các cây trên luống chính, nếu có cây yếu ớt hoặc không mọc, bạn có thể thay thế bằng những cây ở vùng dự phòng.
Chăm sóc sau khi gieo hạt
Đậu đen là một giống cây có khả năng chịu hạn khá tốt. Vì vậy, không cần phải tưới nước nhiều cho cây mỗi ngày. Tuy nhiên, cũng không để đất trở nên quá khô, nếu thấy đất khô cằn, cần bổ sung nước ngay lập tức.
Ngoài ra, khi hạt đã nảy mầm, hãy kiểm tra để phát hiện những hạt không nảy mầm và loại bỏ chúng sớm. Hãy kiểm tra cả mật độ của cây non xem có quá dày không, nếu dày quá thì nên tỉa bớt..
Khi cây non đã phát triển khoảng 40-50cm, bạn nên tiến hành bấm ngọn. Mục đích của việc bấm ngọn là hạn chế sự phát triển về chiều cao của cây, khuyến khích cây tạo ra nhiều nhánh mới, quả và tập trung dinh dưỡng cho quả.
Sau 2 tháng trồng, bạn nên tưới nước thường xuyên hơn. Đây là thời điểm cây sẽ ra hoa và kết trái, cần nhiều nguồn nước và dinh dưỡng hơn bình thường.
Làm cỏ và hãm ngọn
- Lần thứ nhất: 10 ngày sau khi cây mọc, hãy tiến hành làm cỏ. Việc làm cỏ sớm sẽ giúp cây khỏe mạnh và không bị yếu đuối. Bạn cũng nên nhổ bỏ những cây yếu và bị sâu bệnh.
- Lần thứ hai: 20 ngày sau lần làm cỏ đầu tiên, hãy xới đất và vun gốc cây. Đồng thời, kiểm tra và loại bỏ những cây yếu ớt, sinh trưởng kém hoặc bị dị dạng để tập trung dinh dưỡng cho những cây khỏe mạnh.
- Lần thứ ba: Trước khi cây vào giai đoạn ra hoa, hãy làm cỏ, xới đất và vun gốc để cây không bị đổ ngã.
Hãy đảm bảo cung cấp đủ phân bón và chăm sóc cây cẩn thận để cây đậu đen phát triển nhanh chóng. Nếu chăm sóc đúng cách, cây sẽ lớn to và phát triển nhiều ngọn non mới trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, khi cây cao lớn và ra nhiều lá, bạn cần ngắt bỏ ngọn cây.
Hãy cắt bỏ một số lá già và ngắt ngọn cây trong giai đoạn cây ra hoa và kết trái, đặc biệt đối với những cây có mật độ lá quá dày.
Khi quả bắt đầu chín, phần vỏ xanh sẽ chuyển dần sang màu đen. Đây cũng là thời điểm mà cây dễ bị nhiễm bệnh. Vì vậy, bạn nên phát hiện sớm và sử dụng một số loại thuốc như Actara 25WG, Bassa, ofatox, pattac để phun lên cây.
Dinh dưỡng
Để đậu đen phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao, cây có nhu cầu lớn về phân bón. Lượng phân bón tiêu chuẩn cho 1000m2 đất trồng đậu đen gồm: Phân chuồng ủ hoai mục: 500kg; Phân lân Văn Điền: 30kg; Phân kali KCl: 10kg; Phân đạm SA: 15kg và vôi bột: 50kg.
Theo kinh nghiệm của bà con ở những nơi trồng đậu đen, khi cây đã có 3 lá, nên bón thúc số 1 với phân đạm và kali. Ngoài ra, cần xới đất nhẹ và làm cỏ cho cây. Khi cây đã 2 tháng tuổi, tiến hành bón thúc số 2 cho cây. Mỗi loại phân bón có cách bón riêng để phù hợp với đặc điểm của cây.
- Vôi: Sau khi làm rạch hàng trên luống để gieo hạt hoặc sau khi làm đất lần cuối, rải một lớp vôi lên bề mặt đất để diệt vi khuẩn trong đất.
- Bón lót: Trước khi gieo hạt, trộn phân chuồng với phân lân rồi bón cho đất.
- Bón thúc lần 1: Trộn 5kg phân kali Clorua (KCl) với 7,5kg phân đạm SA, bón đều xung quanh gốc cây 10cm và xới nhẹ đất để phân thấm vào đất. Đồng thời, làm cỏ sạch quanh gốc. Bón thúc lần 1 sau 10 ngày gieo hạt.
- Bón thúc lần 2: Tiếp tục trộn đều 5kg phân kali Clorua (KCl) và 7,5kg phân đạm SA, bón xung quanh gốc cây như lần 1. Bón thúc lần 2 sau 30 ngày gieo hạt.
Sâu bệnh hại đậu đen
Đậu đen, mặc dù sinh trưởng tốt, thường bị tấn công bởi sâu bệnh hại. Một số loại sâu gây hại phổ biến ở đậu đen bao gồm dòi đục thân, sâu ăn lá, sâu đục trái, rầy mềm, bệnh lở cổ rễ, đốm lá và cháy lá…
Để khắc phục tình trạng này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Giữ đất và môi trường luôn sạch sẽ, thường xuyên làm cỏ và loại bỏ cây héo úa và cây già bệnh.
- Luân canh với các loại cây trồng khác như lạc, đỗ sẽ hiệu quả hơn.
- Hãy phun thuốc trừ sâu khi mật độ các sâu bệnh tăng cao để tránh ảnh hưởng đến các loài thiên địch trên cánh đồng.
Biện pháp thu hoạch và bảo quản đậu đen
- Sau 2-3 tháng trồng, khi quả đậu chuyển sang màu nâu đậm, bạn có thể thu hoạch. Hãy cắt nhanh và quyết đoán để tránh ảnh hưởng đến những quả còn non hoặc gây rụng hoa.
- Sau khi thu hoạch, hãy phơi khô vỏ và sau đó tiến hành tách hạt. Đừng để lâu để tránh hạt ẩm mốc hoặc nảy mầm, gây giảm năng suất.
- Đối với những hạt mẩy, to, chắc, hãy để chúng để làm giống cho vụ sau.
FAQ: Những câu hỏi thường gặp về cách trồng đậu đen tại nhà
1. Khi nào là thời điểm tốt nhất để trồng đậu đen tại nhà?
Tháng 2 – tháng 6, tháng 11 và tháng 12 là thời điểm tốt nhất để trồng đậu đen tại nhà.
2. Làm thế nào để chọn hạt giống đậu đen tốt?
Hạt giống đậu đen tốt cần có kích thước to, chắc, mẩy, bóng, vỏ mịn và đều nhau. Hạt có vỏ mỏng thường không cần ngâm nước trước khi gieo.
3. Có những biện pháp nào để phòng trừ sâu bệnh hại khi trồng đậu đen tại nhà?
Để tránh sâu bệnh hại, bạn cần giữ đất và môi trường luôn sạch sẽ, làm cỏ thường xuyên và loại bỏ cây héo úa và cây già bệnh. Luân canh với các loại cây khác cũng là một biện pháp hiệu quả. Khi mật độ sâu bệnh tăng lên, hãy sử dụng thuốc trừ sâu để bảo vệ cây, nhưng cần cân nhắc để không ảnh hưởng đến các loài thiên địch trên cánh đồng.
Hãy chia sẻ bài viết này để khuyến khích người khác tìm hiểu về cách trồng đậu đen tại nhà. Trồng đậu đen tại nhà không chỉ đơn giản mà còn mang lại hiệu quả cao. Bạn có thể trồng đậu đen quanh năm, nhưng thời điểm tốt nhất là từ tháng 2 đến tháng 6, tháng 11 và tháng 12. Để trồng thành công, chọn hạt giống to, chắc, mẩy, bóng và vỏ mịn. Hãy chăm sóc cây đúng cách, bảo vệ cây khỏi sâu bệnh, và thu hoạch đúng lúc để đạt được quả đậu đen chất lượng cao.
