Cây mắc ca, còn được gọi là macca, là một loại cây có nguồn gốc từ vùng núi cao nhiệt đới và châu Á. Nó không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn được biết đến với những lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc. Từ những lợi ích đặc biệt đó, cây mắc ca đã trở thành một trong những loại thực phẩm dẫn đầu trong xu hướng ăn uống lành mạnh và chăm sóc sức khỏe hiện nay. Hãy cùng camnangnuoitrong khám phá sự tuyệt vời của loại cây với giá trị kinh tế vượt trội này nhé.
Tìm hiểu nguồn gốc của cây mắc ca
Cây mắc ca, hay còn được gọi là Macadamia, xuất phát từ vùng rừng mưa của miền Nam Queenland và miền Bắc Australia. Ban đầu, cây mắc ca tồn tại tự nhiên, không được khai thác, và hạt mắc ca có vỏ cứng nên ít loại động vật ăn được.
Tuy nhiên, sau khi người dân Australia tình cờ khám phá và nhận ra giá trị dinh dưỡng tuyệt vời của hạt mắc ca, cây mắc ca bắt đầu được trồng phổ biến trong khoảng 20 năm trở lại đây.
Mắc ca thích hợp với khí hậu mưa ẩm và khô hạn xen kẽ, và phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa. Nó cũng có khả năng chịu hạn cao và tốt cho việc trồng trên đất bazan đỏ hoặc các loại đất ong, đất sét nặng.
Vì thế, không có điều gì đáng ngạc nhiên khi Việt Nam cũng là một quốc gia có điều kiện thuận lợi để trồng cây mắc ca…
Đặc điểm đặc trưng của cây mắc ca
Cây mắc ca, còn gọi là macca, là một loại cây thân gỗ to, khi trưởng thành có thể cao tới 18m và tán rộng 15m. Loại cây này có 2 loại vỏ, có vỏ nhẵn và cũng có vỏ trơn. Hoa của mắc ca thường nở từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau và thời gian nở có thể kéo dài hơn. Những bông hoa thường có màu trắng và mọc thành từng chùm.
Cây mắc ca là loại cây thích ánh sáng và có thể chịu được nhiệt độ từ 13-32 độ C. Nó thích đất tơi xốp, thoát nước tốt, đặc biệt là đất đỏ.
Kỹ thuật trồng cây mắc ca
Việt Nam có điều kiện thuận lợi để trồng mắc ca, tuy nhiên không phải vùng nào cũng phù hợp để trồng loại cây này. Có nhiều kỹ thuật trồng mắc ca khác nhau.
Trước tiên, cần chọn vùng trồng, chọn giống cây phù hợp, và chọn thời điểm trồng hợp lý để giúp cây mắc ca phát triển tốt hơn.
Chọn vùng trồng cây macca
Macca là cây trồng phổ biến được trồng chủ yếu ở các vùng có khí hậu mát mẻ hoặc lạnh. Điều này có ý nghĩa quan trọng vì nếu không có điều kiện khí hậu thích hợp, cây macca sẽ không thể phát triển và đậu quả.
Không đem lại nhiều lợi ích về kinh tế khi trồng. Các vùng khí hậu thuận lợi gồm Krông Năng Đắc Lắc, Kbang, Gia Lai ; Đắc Hà Lâm Đồng, và vùng Tây Bắc là những nơi có khí hậu thuận lợi.
Chọn giống cây mắc ca phù hợp
Hiện nay, có nhiều giống cây mắc ca được lựa chọn và trồng số lượng lớn ở Việt Nam. Trong số đó, các giống tốt nhất bao gồm OC, QN1, 246, 344, H2, 660, 741, 800…
- Các giống cây chịu gió tốt là: OC, 344, 660, 695…
- Các giống cây chịu gió kém là: H2, 294, 508, 800..
Tùy theo địa hình của vườn trồng, cần lựa chọn giống phù hợp. Nếu vườn có gió mạnh, nên chọn giống cây mắc ca chịu gió tốt để tránh cây bị gãy.
Lưu ý: Chọn cây mắc ca ghép từ 6 tháng trở lên, có chiều cao từ 50-70cm, thân cây khỏe mạnh, có chồi non và rễ mạnh. Hãy chọn cây có vết ghép đã liền.
Để đạt được năng suất cao khi trồng mắc ca, cần tuân thủ quy trình sau đây.
Mật độ và thời gian trồng cây mắc ca thích hợp
Thời gian trồng cây macca tốt nhất được chia theo từng khu vực như sau:
- Vùng Tây Bắc: vào tháng 4-5 và tháng 7-8 hàng năm.
- Vùng Tây Nguyên: từ tháng 6 đến tháng 8.
- Vùng Miền Trung: tháng 2- tháng 3.
Mật độ trồng cây mắc ca cần vừa phải. Macca là loại cây ưa sáng, vì vậy mật độ trồng khoảng từ 250-300 cây mỗi hecta. Trên địa hình dốc hoặc có ít ánh nắng, hãy giảm số lượng cây xuống khoảng 222 cây trên mỗi hecta.
Phương pháp trồng mắc ca đúng cách
Chọn thời điểm thích hợp để trồng cây mắc ca, khi thời tiết mát mẻ.
Bỏ bầu cây macca:
Bắt đầu bẻ đường vòng cây macca, sau đó đào hố và tách lớp đường vòng của cây ra. Đặt cây vào hố thẳng và không gãy cong. Cần chuẩn bị đất xung quanh cây và chăm sóc nước cho cây. Có thể phủ một lớp rơm rạ lên mặt đất để giữ ẩm cho cây.
Sau khoảng 20-30 ngày, kiểm tra xem có cây nào chết không, và tiến hành trồng cây bổ sung, cũng như chỉnh sửa các cây bị nghiêng hoặc đổ.
Bón phân:
Để đạt hiệu suất ra hoa và quả mắc ca cao, ngoài việc cải tạo môi trường đất, bón phân cũng là một yếu tố quan trọng trong việc chăm sóc cây.
Việc bón phân nên được thực hiện vào thời điểm trước khi cây ra hoa và sau khi cây ra hoa, nhằm khuyến khích cây mắc ca đậu quả nhiều hơn.
Kỹ thuật tỉa cành và tạo tán cây mắc ca
Cây mắc ca có cành rất lớn và đòi hỏi ánh sáng đầy đủ. Vì vậy, cần thực hiện việc tỉa cành và tạo tán cây để giúp cây thông thoáng. Sau 3 tháng sau khi trồng, thực hiện tỉa cành lần đầu. Khi cành cây phát triển, tiến hành tỉa bớt các cành nhỏ hơn.
Khi thu hoạch, cũng cần thực hiện tỉa bớt các cành bị bệnh hoặc héo để cây mắc ca trở nên khỏe mạnh hơn.
Bên cạnh đó, mắc ca có thể được trồng xen canh với các loại cây ngắn ngày, giúp tận dụng diện tích và đem lại lợi ích kinh tế trong tương lai.
Trong giai đoạn đầu của cây mắc ca khi cành lá còn nhỏ, có thể trồng xen canh với các loại cây như đậu lạc, mì, bắp, hoa màu… Đây là phương pháp xen canh giúp hạn chế sự phát triển của cỏ dại và có thể thu được lợi nhuận từ các loại cây ngắn ngày.
Biện pháp phòng trừ sâu bệnh gây hại cho cây mắc ca
Macca thường gặp một số vấn đề bệnh tật như sau:
- Bệnh vỏ quả có nốt
- Bệnh hoa
- Bệnh hại thân cây
- Côn trùng
Để đối phó với những loại bệnh này, cần thực hiện việc phun thuốc một cách đầy đủ. Tuyệt đối nên phun thuốc vào giai đoạn sớm, khi bệnh chưa phát triển hoặc quả vẫn còn non. Điều này sẽ đảm bảo hiệu quả trong việc kiểm soát bệnh và đảm bảo chất lượng quả mắc ca an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
Thời điểm thu hoạch của cây macca
Thời gian quả mắc ca chín và rụng thay đổi tùy điều kiện mỗi vùng khác nhau và các loại giống cây trồng. Cây mắc ca ra hoa từ tháng 1 – tháng 3 sẽ thu hoạch quả từ tháng 7 đến tháng 9.
Còn cây ra hoa vào tháng 9-10 thì cho thu hoạch trái vào tháng 2- tháng 3 năm sau. Vì vậy, macca là loại hạt có thể sử dụng quanh năm. Do khi sấy chín và được hút chân không, hạt macca có thời gian bảo quản lên tới 1 năm.
Công dụng của cây mắc ca
Macca thực sự là một món quà tuyệt vời từ thiên nhiên. Cây mắc ca mang đến rất nhiều tác dụng và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ hạt mắc ca, vỏ hạt mắc ca, vỏ trấu cho đến dầu mắc ca… Mỗi loại đều có cách sử dụng và công dụng riêng biệt.
Hạt macca
Hạt macca là tinh hoa của cây mắc ca, với hàm lượng dinh dưỡng cao. Chúng chứa tỷ lệ chất béo không bão hòa cao nhất trong tất cả các loại hạt, không chứa cholesterol và giàu vitamin tốt cho cơ thể. Hạt macca đặc biệt có lợi cho bà bầu…
Macca được biết đến là loại hạt giàu dinh dưỡng nhất trên thế giới. Chúng chứa khoảng 76% dầu tự nhiên, 9% carbohydrate, 9% protein và 2% chất xơ. Ngoài ra, hạt macca còn chứa các chất vitamin, axit amin, sắt, kali… Dầu chứa nhiều chất béo giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Khi sử dụng hạt macca, cơ thể được bổ sung các dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức đề kháng, cung cấp sắt và đặc biệt rất có lợi cho bà bầu và thai nhi.
Hạt macca có hương vị thơm ngon, giòn và béo. Đây là một trong những loại hạt dinh dưỡng được ưa thích nhất. Bạn có thể ăn hạt macca trực tiếp hoặc xay nhuyễn để làm sữa hạt macca – cả hai cách đều thật ngon miệng.
Trấu của hạt macca
Trấu được tạo thành từ lớp vỏ cứng của hạt macca được xay nhỏ. Kết hợp trấu với các chất hữu cơ khác sẽ tạo thành một chất dinh dưỡng tuyệt vời để bón cho cây trồng, đặc biệt là các cây trẻ vừa được trồng.
Vỏ hạt macadamia
Vỏ hạt macca có tính chất rất cứng, đòi hỏi động cơ mạnh mẽ để đập mở. Tuy nhiên, chính tính cứng này đã tạo ra các ứng dụng đặc biệt cho lớp vỏ, bao gồm sử dụng làm nhiên liệu cho các lò công nghiệp.
Một điều bất ngờ khác là lớp vỏ cứng được xay nhuyễn còn được sử dụng trong các sản phẩm tẩy tế bào chết da. Đây là một ứng dụng độc đáo của lớp vỏ macca trong việc chăm sóc da của con người.
Ngoài ra, hạt macca còn có nhiều tác dụng lợi cho sức khỏe con người.
Dầu macca
Dầu mắc ca là một trong những loại dầu thực vật tốt nhất. Nó có tỷ lệ chất béo không bão hòa đơn cao nhất trong các loại dầu và đạt tinh khiết lên đến 99%. Nhờ đó, dầu mắc ca trở thành một sản phẩm quý giá mang lại lợi ích vô cùng quan trọng cho sức khỏe con người.
FAQ: Những giải đáp về Cây mắc ca
1. Macca xuất xứ từ vùng nào?
Cây mắc ca, hay còn gọi là Macadamia, xuất phát từ vùng rừng mưa của miền Nam Queenland và miền Bắc Australia. Ban đầu, cây mắc ca tồn tại tự nhiên, không được khai thác, và hạt mắc ca có vỏ cứng nên ít loại động vật ăn được. Tuy nhiên, sau khi người dân Australia nhận ra giá trị dinh dưỡng tuyệt vời của hạt mắc ca, cây mắc ca bắt đầu được trồng phổ biến từ khoảng 20 năm trở lại đây.
2. Cây mắc ca có đặc điểm gì đặc trưng?
Cây mắc ca là cây thân gỗ lớn, cao tới 18m và tán rộng 15m khi trưởng thành. Loại cây này có 2 loại vỏ, vỏ nhẵn và vỏ trơn. Hoa mắc ca thường nở từ tháng 12 đến tháng 2, có màu trắng và mọc thành từng chùm. Cây mắc ca thích ánh sáng và có thể chịu được nhiệt độ từ 13-32 độ C. Đất tơi xốp, thoát nước tốt, đặc biệt là đất đỏ là loại đất phù hợp cho cây mắc ca.
3. Macca có thể trồng ở vùng nào ở Việt Nam?
Việt Nam có nhiều vùng thuận lợi để trồng mắc ca, tùy thuộc vào khí hậu và địa hình của từng khu vực. Các vùng khí hậu mát, lạnh như Krông Năng Đắk Lắk, Kbang Gia Lai, Đắc Hà Lâm Đồng, và vùng Tây Bắc là những nơi có điều kiện thuận lợi để trồng cây mắc ca. Tuy nhiên, không phải vùng nào cũng phù hợp, vì cây mắc ca cần khí hậu mát mẻ, không quá nóng để phát triển và đậu quả.
Những thông tin trên đây giúp bạn hiểu sâu hơn về cây mắc ca và những công dụng đặc biệt của nó. Hãy chia sẻ bài viết này để nhiều người biết đến vẻ tuyệt vời của cây mắc ca và những lợi ích mà nó mang lại cho sức khỏe.
